Op deze Verhalende Vrijdag willen wij jullie een stukje
geschiedenis meegeven over het hoogtepunt van onze stad, de Domtoren.
Al bijna 2000 jaar geleden werd er voor het eerst gebouwd
op de plek van het Domplein. In het jaar 47 na Christus liet de Romeinse keizer
Claudius aan de rivier de Rijn een castellum bouwen. Stukjes van die rivier
zijn tegenwoordig onderdeel van de grachten in Utrecht. Dit castellum werd
Trajectum
genoemd. Het castellum is gebouwd als
verdedigingsbouwwerk op de grens van het
Romeinse Rijk. Er woonden ongeveer 500 soldaten uit het Romeinse leger. Zij
verdedigden de grens als er gevaar dreigde. Ook werd Trajectum een onderdeel
van de handelsroute tussen Duitsland en Engeland. In
ongeveer 275 na Christus verlieten de Romeinen het
castellum. Het Romeinse Rijk werd weer kleiner en de grens kwam op een andere
plaats te liggen waardoor dit verdedigingsbouwwerk niet meer nodig was.
Pas in de 1e helft van de 7e eeuw, rond 630 na
Christus, gebeurde er weer iets op de
plek die tegenwoordig het Domplein is. Toen werd er een klein kerkje gebouwd
door de Frankische koning Dagobert. In 695 na Christus werd het kerkje dat
koning Dagobert gebouwd had, verbouwd door bisschop Willibrord. Hij bouwde op
de plaats van de kerkje van koning Dagobert een geestelijk centrum. Hij wijdde
deze kerk aan Sint Maarten, de beschermheilige van de Franken, daarmee werd de
kerk heel belangrijk voor de katholieken.
Toen de Sint Maartenskerk klaar was, bouwde Willibrord
nog een kerkje dat hij wijdde aan Sint Salvator. Kort daarna werd er naast de
Sint Salvatorkerk nog een kleine kerk gebouwd, deze werd de Heilige Kruiskapel
genoemd. Toen stonden er drie kerken bij elkaar.
In 777 na Christus werd het bisdom Utrecht officieel
ingesteld. Vanaf toen had de bisschop zijn eigen kapel in de toren van de Sint
Maartenskerk. In 920 na Christus werd de Sint Maartenskerk hersteld nadat hij
verwoest was door de Noormannen (de Vikingen).
De Sint Maartenskerk werd in 1017 opnieuw zwaar
beschadigd, maar deze keer door een brand. Nadat hij afgebroken was, bouwde
bisschop Adelbold op dezelfde plek een nieuwe Romaanse Dom, deze werd in 1023
gewijd. Tot de stadsbrand in 1253 stond deze kerk op de plek van de huidige
Domkerk. Tijdens de brand werd hij zo verwoest dat men daarna besloot een
nieuwe, veel grotere kerk te bouwen. Dit zou een gotische Dom worden, helemaal
in de nieuwste bouwstijl van die tijd. In 1254 werd de eerste steen voor de Domkerk
gelegd, maar pas in 1288 kwam de bouw van de kerk echt op gang. Aan de gotische
Dom (de kerk + de toren) werd met pauzes meer dan 260 jaar gebouwd.
Uiteindelijk stond het Domplein helemaal vol. Je had de
Dom, de Sint Salvator kerk en daar tussenin de Heilige Kruiskapel. Toen kwam in
1580 de Beeldenstorm, waarbij de beelden en heiligdommen van de katholieken
kapot gemaakt werden. Je mocht niet meer katholiek zijn in Utrecht en er was
een nieuw geloof in opkomst: het protestantisme. De Dom werd protestants en de Sint
Salvatorkerk werd afgebroken.
In 1672 en 1673 was de Dom weer even in katholieke handen
toen Utrecht door het Franse leger bezet was, maar al gauw namen de
protestanten het weer over. In 1824 kwam de toren in handen van de gemeente,
die er sinds die tijd voor zorgt.
